فکر میکنید مواد غذایی به خلق و خو هم ربط داشته باشند؟ به نظر کارشناسان تغذیه، اگر بدن شما از نظر شیمیایی و ترکیبات طبیعی خود متعادل باشد، خلق و رفتار شما هم متعادل میشود. عوامل زیادی میتوانند تعادل بدن شما را به هم بزنند. به عنوان مثال، بسیاری از زنان دچار کمخونی هستند كه این مساله باعث افسردگی و خستگی زودرس میشود، یا افراد سالمند معمولا با کمبود ویتامینهای گروه B مواجهند، که روی سیستم عصبی و رفتاری بسیار موثر است.
در افرادی که به طور منظم و سر وقت غذا نمیخورند، قند خون دائماً در حال تغییر است و ثبات لازم را ندارد و همین مسأله روی قدرت تفکر و تمرکز و در نتیجه خلق و خو تأثیر میگذارد. بعضی مردم هم به بعضی مواد شیمیایی موجود در غذا حساسیت دارند که حین مصرف این مواد خاص، خلق و خوی آنها دچار تغيير میشود.
مطالعهای روی 200 نفر در انگلستان براي بررسي تاثیر غذا بر سلامت ذهنی و روانی انجام شد. به این افراد توصیه شد مصرف غذاهایی را که برای خلق و خو استرسزا هستند، قطع کنند و همزمان مقدار غذاهایی را که از ذهن و خلق فرد حمایت میکنند افزایش دهند.
اما چه مواد غذایی برای خلق فرد، استرسزا محسوب میشوند؟ پژوهشگران شکر، کافئین (موجود در قهوه) و شکلات (در صورت مصرف بیش از حد) را از اين جمله ميدانند و ميگويند: اين در حالیست که میتوان برای مواد غذایی حمایتکننده خلق و خو به آب، سبزی، میوه و ماهی اشاره کرد.
بر اساس يافتههاي همين پژوهش 88درصد افرادی که از رژیمهای غذایی حمایتکننده خلق و خو استفاده کردند، از نظر ذهنی و روانی، وضعیت بهتری پیدا کردند. 26 درصد آنها اظهار کردند تغییر خلق و خو در آنان کمتر شده است و در 26 درصد هم حملات پانیک (هراس) و اضطراب کمتر شده بود، 24 درصد نيز عنوان کردند کمتر دچار حالت افسردگی شدهاند.
در ادامه اين مطلب ميخوانيم: گروه عظیمی از مواد شیمیایی موجود در مغز که خلقیات را کنترل میکنند نوروترانسمیتر (میانجی عصبی) نام دارند كه معروفترین آنها سروتونین است که ماده شادیآور به حساب میآید.
این مواد شیمیایی تعیین میکنند آیا شما احساس خوبی دارید یا خیر، کاملا پرانرژی هستید یا کاملا خسته، تحریکپذیرید و کلافه به نظر میرسید یا نه. این مواد شیمیایی موجود در مغز که کاملا حیاتی هستند برای این که عملکرد طبیعی داشته باشند به انرژی نیاز دارند و مغز یکی از معدود نواحی بدن است که برای تامین انرژی خود، کاملا و فقط به گلوکز وابسته است.
گلوکز در شکر، قند و بسیاری مواد دیگر وجود دارد. متخصصان معتقدند اگر سطح گلوکز خون (قند خون)، تمام طول روز در شرایط پایداری باقی بماند و نوسان نداشته باشد، بتدریج مغز را تغذیه میکند و مشکلی پیش نمیآید.
برای این که قند خون حالت پایداری پیدا کند، باید از کربوهیدراتهایی استفاده کرد که قند خون را ناگهان بالا نمیبرند. این کربوهیدراتها در نان حاوی غلات، لوبیا، غلات کامل، سویا، سیب، هلو و سایر میوهها وجود دارند. موادی مثل کیک، چای، چیپس، شکلات و شیرینی، قند خون را سریعا افزایش میدهند. در نتیجه بدن شما ناچار میشود برای ورود این قندها به درون سلول یا ذخیره آنها به طور ناگهانی و بشدت، هورمون انسولین ترشح کند كه به اين ترتيب تعادل طبیعی سیستم کنترلکننده قند خون بر هم میخورد.
بنابراين سعی کنید قند خونتان در شرایطی پایدار حفظ شود. برای این کار باید در فواصل غذایی حتماً از میان وعدهها استفاده و هر چهار ساعت یکبار از تنقلاتی سالم استفاده کنید. توصیه میشود از تنقلاتی مثل خشکبار، آجیل، میوه و سبزی استفاده شود.
مقدار آب مصرفی شما باید کافی و متعادل باشد. این مقدار به فعالیت روزانه و درجه حرارت هوا نیز بستگی دارد. هر چه فعالیت بیشتر باشد و هوا گرمتر، مقدار آب مصرفی باید بیشتر شود. یادتان باشد هیچ نوشیدنیای جای آب را نمیگیرد. پس از آن غافل نشوید.
روزی 20 دقیقه ورزش کنید؛ زیرا روزی 20 دقیقه ورزش، خلق را تقویت میکند. البته اگر میخواهید چربیهای اضافی را آب کنید، باید نیم ساعت دیگر هم به ورزش ادامه دهید.
هیچ وقت سراغ رژیم های لاغری که ناگهانی و سریع وزن را کم میکنند نروید. کاهش وزن ناگهانی شما را کاملا عصبی و بداخلاق میکند.
چربی در حد متعادل اثر ضدافسردگی دارد. به جای چربیهای خالص از چربیهای غیر اشباع ساده و پیچیده، روغنهای گیاهی و روغن ماهی استفاده کنید، زیرا این چربیها حاوی امگا-3 هستند که بسیار مفید است.
از شیر و گوشت بوقلمون استفاده کنید، زیرا حاوی تریپتوفان است. تریپتوفان اسید آمینهای است که باعث میشود قند خون در دسترس نوروترانسمیترها قرار گیرد. برای این که جذب تریپتوفان این مواد بیشتر باشد، کمی کربوهیدرات (مثل نان، برنج، خرما و ...) همراه با آنها مصرف کنید.
حتماً صبحانه میل کنید و اصلاً از خوردن آن صرفنظر نکنید. وقتی به فروشگاهی می روید، بیشتر سراغ میوه و سبزی بروید، نه شیرینی و کیک و شکلات. سعی کنید از مصرف غذاهایی که داخل سلفون پیچیده شدهاند، اجتناب کنید. مصرف قهوه و نوشابه های گازدار را محدود کنید. هیچ وقت یک گروه از مواد غذایی را از رژیم خود حذف نکنید؛ مثلا به طور کل نان و برنج را از رژیم غذایی خود حذف نکنید؛ بلکه مصرف آن ها را به حد تعادل برسانید.
محققان معتقدند افراد برای پرتکردن ذهن خود از حالاتی که باعث خستگی و استرس شده، به خوردن روی میآورند و این مسأله در زنان بسیار بیشتر است که گمان میرود به دلیل حساستر بودن آنان باشد.