شبيه سازي گوسفند به روش دستي چه قدر مهم است ؟
سایت مرجعدر پي اعلام خبر تولد نخستين گوسفند همانندسازي شده به روش كلونينگ (همانندسازي) دستي در چين در گفتوگو با رييس و يكي از اعضاي هيات علمي پژوهشكده زيست فناوري جانوري پژوهشگاه رويان جهاد دانشگاهي در خصوص اين روش همانند سازي و تفاوت آن با روشهاي معمول همانند سازي پرسيديم.
دكتر نصر اصفهاني در گفتوگو با خبرنگار فناوري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با تاكيد بر اين كه روش مورد استفاده توسط محققان چيني كه قبلا در شبيه سازي حيوانات ديگر هم استفاده شده روش چندان مطمئن و مقبولي نيست، اظهار داشت: در روش همانندسازي دستي( Handmade cloning) كه كمي سادهتر از روش معمول است، نيازي به آزمايشگاههاي بسيار مجهز و سوزنها و تجهيزات ظريف نيست. در روش معمول با استفاده از سوزنهاي بسيار ريز، هسته تخمك را با حداقل سيتوپلاسم خارج كرده و سلولي را كه قصد شبيهسازي آن را داريم به تخمك فاقد هسته ميچسبانيم و با ايجاد يك پالس الكتريكي، آن را با تخمك بدون هسته ممزوج كرده و جنين همانندسازي شده را به دست ميآوريم.
وي خاطرنشان كرد: در روش دستي، تخمك را با تيغي بسيار نازك و بدون نياز به ميكروسكوپهاي پيشرفته به دو نيم تقسيم كرده و با ايجاد پالس الكتريكي دو نيمه تخمك بدون هسته را با سلولي كه قصد همانندسازي آن را دارند ممزوج كرده و جنين را به دست ميآورند.
نصر اصفهاني تصريح كرد: در روش معمول از لحاظ تئوري به ازاي هر يك تخمك يك جنين ايجاد ميشود ولي در روش دستي به ازاي هر دو تخمك يك جنين قابل توليد است.
دكتر سيد مرتضي حسيني، عضو هيات علمي پژوهشكده زيست فناوري جانوري پژوهشگاه رويان هم در گفتوگو با ايسنا با بيان اين كه روش همانندسازي دستي كه در توليد گوسفند شبيه سازي شده توسط محققان چيني استفاده شده در سال 2001 ابداع شده و با اين حال تنها مقالات انگشت شماري براساس اين روش منتشر شده و كمتر از چهار، پنج آزمايشگاه در دنيا به آن اقبال نشان دادهاند، اظهار كرد: در اين روش به جاي ميكروسكوپهاي دقيق و سوزنهاي بسيار ريز به صورت دستي تخمك را نصف ميكنند كه آسيب زيادي به تخمك ميزند و علاوه بر اين به جاي يك تخمك به دو تخمك نياز است. اين مسائل باعث شده كه محققان و مراكز تحقيقاتي چندان تمايلي به استفاده از اين روش كه ايمني و كارايي بالايي نداشته و تنها مزيت آن عدم نياز به ميكروسكوپهاي پيشرفته است نداشته باشند و از روش مطوئن معمول استفاده كنند.
گفتني است، دانشمندان چيني در بزرگترين سازمان ژنوميك جهان در پكن با همكاري مؤسسه ژنتيك و زيستشناسي تكويني، دانشكده علوم چين و دانشگاه شيهزي به تازگي موفق به توليد نخستين گوسفند تراريخته جهان با شيوه همانندسازي دستي شدهاند.
اين گوسفند تراريخته كه «پنگ پنگ» نام گرفته، در 26 مارس 2012 متولد شده و در زمان تولد 5.74 كيلوگرم وزن داشت.
اين پروژه دو سال پيش آغاز شده است.
در سال 2009، سلولهاي اهدايي از گوسفند مرینوس چيني جمعآوري شده و يك خط سلولي تراريخته با استفاده از تغييرات ژنتيكي بوجود آمد. پس از تلاشهاي فراوان، سيستم همانندسازي دستي براي همانندسازي گوسفند با موفقيت در اكتبر 2011 ايجاد شده و انتقال جنينهاي توليد شده در نهايت به دستاورد كنوني منجر شد.
اصلاحات ژنتیکی ممكن است با افزايش محتواي اسيد چرب اشباع نشده منجر به توليد گوشت با كيفيت بالاتر شود.
به گفته محققان، ژن محتوي ω-3PUFA با موفقيت در پنگپنگ منتقل شده است. اين اسيد چرب در كاهش خطر بیماری عروق کرونر قلب در انسان و پشتيباني از رشد عادي مغز، چشم و اعصاب نقش مهمي ايفا ميكند.
در پي معرفي شيوه همانندسازي دستي در سال 2001، نوزادان چند گونه مهم از جمله گاو، خوك، بز و گاوميش آسيايي با استفاده از اين شيوه توليد شدهاند. ميتوان از اين شيوه در حفظ گونههاي در معرض خطر نابودي و توليد داروهايي براي بيماريهاي انساني از طريق حيوانات تراريخته استفاده كرد.
سال گذشته از اين نوع همانندسازي در توليد خوكهاي كوچك و بزرگ استفاده شد.