دستورالعمل تزریقات ایمن (Safety Injection Guideline)
سایت مرجع

هر سال تزریقات غیر ایمن موجب حدود ۱۶- ۸ میلیون ابتلا به هپاتیت B، ۵ – ۲ میلیون ابتلاء به هپاتیت C و ۱۶۰- ۸۰ هزار موردHIV می‌گردد. همچنین بیماریهای انگلی ماننـد مالاریـا، عفونتهای باکتریال نظیر آبسه‌ها و عفونت‌های قارچی نیز در اثر تزریقات غیرایمن اتفاق می‌افتند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، ندرتاً بعضی از عفونت‌ها ممکن است تا سالها نامشخص باقی بمانند. سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند در سال ۱۲ میلیارد تزریق انجام می‌شود که ۵۰ درصد آنها غیرایمن هستند، ۹۵درصد تزریقات به‌منظور درمان انجام می‌گیرد و در حدود ۹۵ – ۲۵ درصد بیماران سرپایی حداقل یک تزریق دریافت می‌کنند. بسیاری از تزریقات ممکن است غیرضروری بوده و یا بی‌تأثیر باشند.

هدف و راهکارهای برنامه عملیاتی تزریقات ایمن :‌

هدف :
اطمینان از ارائه ایمن تزریقات و دفع مناسب ضایعات تزریق در کشور.

راهکارها :
- تأمین و توزیع سرنگAD * (Auto Disable)یا خود ایستا برای کلیه مراکز واکسیناسیون

- تأمین و توزیع Safety Box برای کلیه مراکز واکسیناسیون
- ایجاد هماهنگی‌های برون بخشی در جهت دفع ایمن ضایعات
- ایجاد هماهنگی‌های درون بخشی برحسب نیاز
- سوزاندن کلیه ضایعات در مراکز شهری در زباله سوز
- سوزاندن کلیه ضایعات در مناطق روستایی در گودال‌ها یا کوره‌های محلی
- آموزش پرسنل
- آموزش و اطلاع رسانی به جامعه

بیان سیاست (Policy Statement) :
برنامه گسترش ایمنسازی که در سال ۱۳۶۳ در کشور آغاز گردید، برای اطمینان از حفظ سلامت کودکان استفاده از سرنگ و سرسوزن یکبار مصرف را به‌عنوان یکی از مهمترین اجزاء تزریقات ایمن توصیه نمود. با رعایت اصول ایمنی تزریقات، بخصوص در خدمات ایمنسازی والدین اطمینان خاطر می‌یابند تا کودک خود را برای ایمنسازی به مراکز بهداشتی درمانی بیاورند. WHO، یونیسف و UNFPA در بیانیه مشترکی تأکید می‌کنند که سرنگهای AD تجهیزات انتخابی مطمئن برای تزریق واکسن در ایمنسازی جاری و بسیج‌های ایمنسازی است. لذا به‌منظور افزایش ایمنی تزریقات در خدمات ایمنسازی، از ابتدای سال ۱۳۸۳ بر استفاده از سرنگ AD تأکید شـده و علاوه بر آن اسـتفاده از وسایل جمع‌آوری سرنگ و سرسـوزن یعنیSafety Box نیز در خدمات ایمنسازی توصیه شده است. برای امحاء وسایل و ضایعات حاصله از خدمات ایمنسازی (سرنگ و سرسوزن) روش سوزاندن توصیه می‌شود.

۱٫ به توضیح در مورد سرنگ AD در صفحه ۱۰ توجه فرمائید.

کلیات تزریقات ایمن :‌

تزریقات یکی از روش‌های شایع در تجویز فرآورده‌های دارویی می‌باشد که درصورت عدم رعایت موازین توصیه شده خطرات بالقوه و بالفعلی را بر ارائه کنندگان، مصرف کنندگان خدمت و نیز جامعه اعمال می‌نماید. ایمنی تزریقات با تکیه بر چهار محور بنیادی ذیل تأمین می‌گردد:
۱- کاهش رفتار پرخطر کارکنان بهداشتی درمانی به‌منظور پیشگیری از جراحات ناشی از وسایل تیز و برنده آلوده ؛
۲- افزایش سطح ایمنی کارکنان در حین کار با وسایل تیز و برنده درمانی ؛
۳- جمع آوری، نگهداری، انتقال و دفع مناسب و بهداشتی زباله‌های آلوده و پرخطر ؛
۴- تغییر رفتار و نگرش افراد جامعه و پزشکان نسبت به مقوله تقاضا و تجویز دارو به ‌روش تزریقی.

۱) کاهش رفتار پرخطر کارکنان بهداشتی درمانی
الف) ارتقاء سطح آگاهی و مهارت شاغلین حرف پزشکی، پرستاری، امور تشخیصی، خدمات‌درمانی، ‌گروههای خدماتی پشتیبان، به منظور پیشگیری از بروز جراحات ناشی از سرسوزن و سایر وسایل تیز و برنده امری ضروری است. بنابراین کارکنان بهداشتی درمانی بایستی در خصوص چگونگی پیشگیری از صدمات ناشی از وسایل مزبور و نیز اقدامات درمانی و پیشگیرانه اولیه به‌صورت مداوم آموزش ببینند.

ب) تشکیل پرونده بهداشتی و واکسیناسیون رایگان علیه هپاتیت ب برای افراد ذیل الزامی است. کلیه کارکنان بهداشتی درمانی در واحدهایی که کارکنان الزاماً‌ با توجه به نوع وظایف محوله، اقدامات پرخطر دارند مانند واکسیناتورها، بخش‌های ویژه، اطاق عمل اورژانس، ‌کلینیک‌های تشخیصی، واحدهای پاتولوژی، اتوپسی، R‌CS، مراکز جراحی محدود و واحدهایی که انتقال خون انجام می‌دهند و یا کارکنانی که روش‌های درمانی تهاجمی را انجام داده و یا درتماس با خون، سرم و سایر ترشحات آلوده بیماران می‌باشند و نیز کلیه دانشجویان پزشکی، پرستاری و مامایی.
...

---